Tahkim, tarafların uyuşmazlıklarını devlet mahkemeleri yerine bağımsız hakemler huzurunda çözmeyi tercih ettikleri alternatif bir çözüm yoludur. Bu yöntemde hakemler, tarafların rızası ile uyuşmazlığı çözme yetkisine sahip olur ve verilen kararlar bağlayıcı, nihai ve icra edilebilir niteliktedir.
Türk hukukunda tahkim süreçleri, yabancılık unsuru içermeyen davalarda 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na (HMK), yabancılık unsuru taşıyan davalarda ise 4686 Sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu’na (MTK) göre yürütülür. Taraflar, emredici hükümlere aykırı olmamak kaydıyla uygulanacak kuralları serbestçe belirleyebilir.
Tahkim kararları, uluslararası alanda 1958 tarihli New York Sözleşmesi ile tanınır ve icra edilebilir. Bu, tahkim kararlarının birçok ülkede mahkeme kararlarına kıyasla daha kolay uygulanabilmesini sağlar. Bu kolaylık, tahkimin uluslararası yatırımları teşvik etmesinin başlıca sebeplerinden biridir.
Tahkim iki temel türde uygulanabilir:
- Ad Hoc Tahkim: Tarafların belirlediği kurallara göre yürütülen süreçtir.
- Kurumsal Tahkim: Bir tahkim merkezi tarafından belirlenen kurallar doğrultusunda gerçekleşir.
Tahkimin en belirgin avantajları, hızlı ve esnek bir çözüm sunması, süreçte mahremiyetin korunması ve uluslararası geçerliliğinin bulunmasıdır. Bu özellikler, tahkimi hem ulusal hem de uluslararası düzeyde tercih edilen bir yöntem haline getirmektedir.