Bu çalışma, İslam hukuku ile İngiliz hukuku (Common Law) arasında tarihsel, yapısal ve kurumsal benzerlikleri ve farklılıkları incelemektedir. İki sistemin hukuk anlayışları, tarihsel gelişim süreçleri ve etkileşimleri üzerinde durulmuştur.
İslam Hukuku
- Temel Özellikler: İslam hukuku, Kur’an, Sünnet, icma ve kıyas gibi temel kaynaklara dayanır. Kamu yararı (maslahat), istihsan ve örf gibi tali kaynaklarla esneklik sağlar.
- Çoğulculuk: Mezhepler ve içtihatlar aracılığıyla farklı normatif yaklaşımlar geliştirilmiştir.
- Hukuki Esneklik: Sosyal değişimlere ve farklı kültürel yapıların ihtiyaçlarına uyum sağlayan bir sistemdir.
İngiliz Hukuku (Common Law)
- Temel Özellikler: Yargıçların kararları ve içtihatlara dayanır. Yazılı kanunlar (statute law) sınırlıdır. Hakkaniyet hukuku (equity), sert yargı kararlarının dengelenmesini sağlar.
- Jüri Sistemi: Yargılamanın temel unsurlarından biridir.
- Esneklik: Mahkemeler, kamu iradesini yansıtan kararlar alır ve yargı süreçleri toplumun değişen ihtiyaçlarına uyum sağlar.
Tarihsel Etkileşimler ve Benzerlikler
- Etkileşimler: İslam hukuku, Normanlar aracılığıyla İngiltere’ye ulaşan Sicilya’daki İslam hukuku uygulamalarıyla dolaylı bir etki yaratmıştır.
- Benzer Yönler:
- Her iki sistem de yerel örf ve geleneklere önem verir.
- Hukukun değişime ve toplumsal ihtiyaçlara uyum sağlaması esastır.
- Hakkaniyet ilkesi, yargının temel prensiplerinden biridir.
Sonuç ve Öneriler
İslam hukuku ve İngiliz hukuku, tarihsel olarak birbirinden bağımsız gelişmiş olsa da, süreç, esneklik ve adalet anlayışı açısından dikkat çekici benzerlikler taşımaktadır. Bu tür karşılaştırmalar, hukuk sistemlerinin dinamiklerini daha iyi anlamak ve gelecekteki çalışmalar için yeni perspektifler sunmak açısından büyük önem taşımaktadır.